تاریخچه پیانو
صدای دل‌نشین پیانو، اولین بار در شهر پادووای ایتالیا شنیده شد. شاید بارتولومئو کریستافوری، مخترع پیانو هرگز فکر نمی‌کرد که این ساز روزی محبوب‌ترین ساز جهان شود، اما پس از گذشت ده سال و با تحقیقات موسیقی‌دان‌ها، پیانو کم‌کم به مادر ساز ها تبدیل شد. لقبی که تا به امروز، هیچ سازی نتوانسته از آن خود کند.
در اصل پیشرفت یک‌باره و جهانی‌شدن پیانو را می‌توان مدیون یک مقاله از نویسنده‌ای ایتالیایی تبار دانست. مقاله‌ای که بعدها به سایر زبان‌ها منتشر و مقدمه‌ای برای گسترش و بهبود این ساز شد. مخترع پیانو که در حقیقت یک سازنده هارپسیکورد بود، در تلاش برای یافتن راهی بود که بتوان سازی با گستره‌ی صوتی بیشتر ایجاد کرد. صدای هارپسیکورد مستقل از شدت ضربه‌ای که انگشتان به کلید وارد می‌کنند، یک صدای ثابت بود. پیانو این ویژگی را داشت که انگشتان نوازنده شدت صدا را انتخاب کنند. درواقع شدت ضربه باعث بلند شدن یا نرمی صدا می‌شد.
هارپسیکورد جدید که در ابتدا پیانو فورته ( به معنی قوی و ملایم) نام گرفت، با ویژگی قابل‌توجهی که داشت در قرن هیجدهم توجه نوازندگان و موسیقی‌دان‌ها را به خود جلب کرد. پس‌ازآن رفته‌رفته با تغییراتی در راستای بهبود ساز، به پیانو امروزی تبدیل شد و با گستره‌ی صوتی فوق‌العاده مادر ساز ها نام گرفت.
البته باید گفت نوازندگان و همچنین سازهای دیگری نیز، در شکل‌گیری این ایده و اختراع آن مؤثر بودند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به اسکروتر، ارگ نواز آلمانی و یا سیلبرمن، سازنده‌ی معروف ارغنون اشاره کرد. همچنین در برخی کتاب‌های تاریخی گفته می‌شود ایده اولیه ساخت پیانو ریشه در سازهایی مانند دولسیمیر یا هتبرک دارد، در این‌گونه سازها، ضربه‌ی چکش بر روی سیم‌ها منجر به تولید صدا می‌شود. ساختاری مشابه با سنتور ایرانی.
پیانو، در سال‌های ابتدایی زندگی خود، به دلیل قیمت بالایی که داشت، تنها متعلق به طبقه‌ی اشراف بود.
در اوایل قرن نوزدهم، به‌تدریج با پیشرفت قشر متوسط، پیانو به خانه‌های اکثر اقشار جامعه راه پیدا کرد. رایج شدن پیانو در جامعه پیشرفت بسیار زیادی را در رابطه این ساز و به‌طورکلی موسیقی در سایر بخش‌ها رقم زد.
کاربرد پدال‌های پیانو
شاید با شنیدن کلمه پدال، اولین چیزی که در ذهن هرکس نقش می‌بندد، یک اتومبیل باشد، باید گفت اهمیت پدال‌ها در پیانو و مهارت یک نوازنده در استفاده از آن‌ها، درست شبیه به پدال یک ماشین و اهمیت فراوان آن در رانندگی است. یک نوازنده باید زمان دقیق و نحوه‌ی استفاده از هر پدال را به‌خوبی بداند. پدال‌ها در حقیقت روی نت و صدای تولیدشده تأثیر می‌گذارند. البته با توجه به نوع و کاربردشان تأثیری که روی صدا می‌گذارند می‌تواند متفاوت باشد.
هر پیانو معمولاً دو یا سه پدال دارد، که در این سه دسته قرار می‌گیرند:
- پدال دمپر( پدال تقویت)
- پدال سوستنوتو ( پدال وسط)
- پدال کم‌صدا ( پدال سافت یا نرم)
پدال دمپر
اگر از یک نوازنده حرفه‌ای پیانو کلمه پدال را شنیدید، هرگز نپرسید کدام پدال؟ چون منظور تمام آن‌ها، پدال دمپر است. پدال دمپر که در سمت راست قرار دارد پرکاربردترین پدال ساز است. با گرفتن این پدال دمپر ها از سیم جدا می‌شوند. در حقیقت تا وقتی پایتان را از این پدال برندارید، صدای ساز قطع نمی‌شود. البته این به معنا نیست که برای اجرای هر نت باید پایتان را روی پدال قرار دهید چراکه هر کلاویه دمپر خودش را دارد. از این پدال برای اجرای تکنیک لگاتو استفاده می‌شود. در این تکنیک صدای نت‌ها بدون وقفه یا سکوت در قطعه به هم وصل می‌شود.
شاید بتوان برای این پدال اصطلاح غلظت صدا را به کار برد.
پدال سوستنوتو
این پدال در وسط قرار می‌گیرد و معمولاً کم‌کاربرد از دو پدال دیگر است. وظیفه‌ی این پدال برخلاف پدال دمپر که نقش طولانی کردن همه‌ی نت‌ها را بر عهده داشت، نگه‌داشتن برخی نت‌هاست. در حقیقت وقتی شما یک نت را می‌نوازید، درحالی‌که پدال سوستنوتو را فشار داده‌اید، تنها صدای همان را به در زمان طولانی می‌شنوید.
پدال کم‌صدا
این پدال در سمت چپ پیانو قرار دارد. پدال گم صدا، همان‌طور که از نامش پیداست برای آرام کردم و کم شدن صدای نت‌ها استفاده می‌شود. البته باید گفت کاربرد این پدال، در انواع مختلف پیانو کم باهم متفاوت است. در پیانو رویال وقتی این پدال را فشار می‌دهید، سیستم چکش‌های پیانو، به‌طورکلی جابه‌جا می‌شود. اگر دوست دارید، قطعه موسیقی پررمزوراز یا وهم‌آلودی را اجرا کنید، پدال کم‌صدا می‌تواند ابزار مناسبی باشد. در حقیقت پدال کم‌صدا با کم کردن حجم و رنگ نت‌ها، تأثیری وهم‌آلود به قطعه می‌دهد. در زبان ایتالیای به این پدال اونا کردا می‌گویند. کردا در ایتالیایی به معنای سیم است.
منبع: mehrvarzanmusic
نظر دهید